Cà phê – thức uống quen thuộc khởi đầu ngày mới của hàng triệu người trên khắp thế giới. Vị đắng nhẹ, hương thơm quyến rũ và cảm giác tỉnh táo tức thì khiến cà phê trở thành “người bạn đồng hành” không thể thiếu với nhiều người. Thế nhưng, bên cạnh những lợi ích được nhắc đến, không ít người vẫn băn khoăn: “Cà phê có tốt cho sức khỏe không? Và nếu có, liều lượng bao nhiêu mỗi ngày là hợp lý để không gây hại?”
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về những tác động tích cực và tiêu cực của cà phê đối với cơ thể, đồng thời đưa ra lời khuyên khoa học về lượng cà phê nên uống mỗi ngày để đảm bảo sức khỏe và tận dụng tối đa lợi ích từ loại thức uống đặc biệt này
Giá trị dinh dưỡng của cà phê
Một tách cà phê đen nguyên chất (240g), không thêm kem hoặc đường, chỉ cung cấp khoảng 2,4 calo, 0,3g protein, không có carbohydrate và chất béo. Mặc dù vậy, cà phê là nguồn cung cấp kali và magiê khá phong phú. Cà phê đen không chứa carbohydrate và không có chất béo, tuy nhiên, nếu thêm sữa hoặc chất béo bão hòa, thành phần dinh dưỡng trong tách cà phê sẽ thay đổi. Ngoài ra, cà phê nguyên chất còn chứa một lượng nhỏ các vi chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin và khoáng chất. Một khẩu phần cà phê cung cấp 118mg kali, 7,2mg magiê, 7,1mg phốt pho, 0,1mg mangan, 4,7mcg folate, 6,2mg choline và 4,8mg natri.
Một tách cà phê đen nguyên chất cung cấp rất ít calo, chủ yếu đến từ một lượng protein nhỏ. Tuy nhiên, khi thêm sữa, hương liệu, sirô, đường hay kem đánh bông, cà phê có thể biến thành một món tráng miệng phong phú hơn. Vậy cà phê có tốt cho sức khỏe không? Đáp án sẽ tùy thuộc vào cách bạn tiêu thụ và những thành phần bạn thêm vào cà phê của mình.
Tác dụng của cà phê đối với sức khỏe
Cà phê không chỉ là thức uống yêu thích mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là những tác dụng tuyệt vời của cà phê mà bạn có thể chưa biết đến:
Giúp giảm mệt mỏi và tăng năng lượng
Caffeine trong cà phê sau khi hấp thụ vào máu sẽ di chuyển đến não, nơi nó ngăn chặn adenosine – một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng làm cơ thể cảm thấy mệt mỏi. Chính vì vậy, việc uống cà phê giúp cải thiện mức năng lượng, nâng cao tâm trạng và cải thiện các chức năng não bộ một cách rõ rệt.
Hỗ trợ giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, Parkinson và chứng sa sút trí tuệ
Các bệnh như Alzheimer và Parkinson thường xuất hiện ở người lớn tuổi, đặc biệt là trên 65. Một chế độ ăn uống khoa học và đều đặn kết hợp với việc tập thể dục có thể giúp phòng ngừa những bệnh này. Đặc biệt, uống cà phê là một cách hữu hiệu để giảm nguy cơ mắc các bệnh này. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người uống cà phê có thể giảm đến 65% nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Hỗ trợ phòng và trị bệnh trầm cảm
Trầm cảm là một rối loạn tâm lý nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Các nghiên cứu cho thấy, việc uống cà phê đúng cách có thể giảm 20% nguy cơ mắc trầm cảm. Hơn nữa, một nghiên cứu khác với 208.424 người tham gia cho thấy, những người uống cà phê hợp lý có nguy cơ tử vong do tự tử thấp hơn tới 53%.
Hỗ trợ giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư
Cà phê cũng có tác dụng tích cực trong việc giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư gan và đại trực tràng. Các polyphenol trong cà phê đã được chứng minh có khả năng ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư trong các nghiên cứu trên động vật. Cà phê cũng có liên quan đến việc giảm mức estrogen, loại hormone liên quan đến một số dạng ung thư.
Vậy cà phê có tốt cho sức khỏe không? Câu trả lời là có, khi được sử dụng một cách hợp lý, cà phê mang lại rất nhiều lợi ích cho cơ thể, từ việc tăng cường năng lượng, cải thiện tâm trạng, đến việc hỗ trợ phòng ngừa một số căn bệnh nguy hiểm
3. Tác dụng phụ khi uống quá nhiều cà phê
Trong cà phê có chưa 1 hàm lượng caffeine nhất định. Nếu sử dụng Caffeine đúng cách có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nếu tiêu thụ quá mức thì có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Dưới đây là những tác dụng phụ mà bạn cần lưu ý khi uống quá nhiều cà phê hoặc các đồ uống chứa caffeine:
Mất ngủ
Caffeine giúp bạn tỉnh táo trong suốt cả ngày, nhưng nếu uống vào buổi chiều hoặc tối, nó có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, khiến bạn khó ngủ hoặc ngủ không sâu. Để tránh tình trạng này, hạn chế uống cà phê vào cuối ngày để bảo vệ chất lượng giấc ngủ.
Tiêu hóa
Cà phê có thể kích thích hoạt động của ruột, giúp bạn tiêu hóa tốt hơn. Tuy nhiên, uống quá nhiều cà phê có thể gây ra vấn đề tiêu hóa, như tiêu chảy hoặc làm nặng thêm tình trạng bệnh dạ dày ở một số người. Nếu bạn gặp phải tình trạng này, hãy giảm lượng cà phê tiêu thụ để tránh các tác động tiêu cực lên hệ tiêu hóa.
Vấn đề về cơ
Tiêu cơ vân là một tình trạng nghiêm trọng, trong đó các sợi cơ bị hư hại và xâm nhập vào máu, dẫn đến suy thận và các vấn đề khác. Dù tình trạng này khá hiếm, nhưng một số báo cáo cho thấy tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể góp phần gây ra hiện tượng này. Để giảm thiểu nguy cơ, bạn không nên tiêu thụ quá 250mg caffeine mỗi ngày.
Tăng huyết áp
Caffeine có thể làm tăng huyết áp trong một số trường hợp, điều này có thể gây ra nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nếu tiêu thụ quá nhiều trong thời gian dài. Đặc biệt nếu bạn có vấn đề về huyết áp, hãy theo dõi lượng caffeine nạp vào cơ thể để tránh tác động xấu đến sức khỏe
Mệt mỏi
Mặc dù caffeine giúp bạn cảm thấy tỉnh táo và tràn đầy năng lượng, nhưng khi tác dụng của nó hết đi, cơ thể có thể cảm thấy mệt mỏi hơn. Vì vậy, việc tiêu thụ caffeine một cách hợp lý và điều độ sẽ giúp bạn duy trì năng lượng ổn định và tránh cảm giác mệt mỏi.
Đi tiểu thường xuyên
Một tác dụng phụ khác của caffeine là việc tăng đi tiểu. Khi tiêu thụ nhiều cà phê, bạn có thể cảm thấy cần phải đi tiểu thường xuyên hơn bình thường. Đây là một tác dụng phụ phổ biến, đặc biệt khi bạn uống cà phê hoặc trà với liều lượng lớn.
Vậy cà phê có tốt cho sức khỏe không? Dù có nhiều lợi ích, nhưng nếu không được sử dụng đúng cách, cà phê cũng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Để tận dụng hết lợi ích mà cà phê mang lại, bạn cần biết cách điều chỉnh lượng caffeine nạp vào cơ thể một cách hợp lý
Nên uống cà phê bao nhiêu một ngày?
Theo bác sĩ Nguyễn Quang Thanh (Bệnh viện Nội tiết), đối với người trưởng thành có sức khỏe bình thường, mức tiêu thụ caffeine an toàn là khoảng 400mg mỗi ngày. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng caffeine không chỉ tồn tại trong cà phê mà còn có mặt trong nhiều loại thức uống khác như trà, nước ngọt có gas, đặc biệt là nước tăng lực – những sản phẩm chứa hàm lượng caffeine cao và dễ dẫn đến vượt ngưỡng khuyến nghị nếu sử dụng không kiểm soát.
Lượng cà phê phù hợp được xem là từ 200mg đến dưới 400mg caffeine mỗi ngày, tuy nhiên điều này còn phụ thuộc vào cơ địa của từng người. Khi tuổi tác càng cao, cơ thể càng nhạy cảm hơn với caffeine, do đó người lớn tuổi cần cân nhắc kỹ liều lượng sử dụng. Với người trưởng thành có thể trạng trung bình, mức hấp thụ lý tưởng là khoảng 300mg caffeine mỗi ngày – tương đương với 2 đến 3 tách cà phê.
Một điều cũng không nên bỏ qua là thời gian hấp thụ caffeine trong cơ thể. Thông thường, sau khi uống cà phê, cơ thể chỉ hấp thụ khoảng 20% lượng caffeine sau 1 giờ, khoảng 50% sau 3–7 giờ và cần đến 12 giờ để xử lý toàn bộ. Vì vậy, để tránh tình trạng tích tụ caffeine và ảnh hưởng đến giấc ngủ hoặc hệ thần kinh, bạn nên chia nhỏ các lần uống, mỗi lần nên cách nhau ít nhất 3 giờ.
Đối với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ, các chuyên gia sức khỏe khuyến cáo không nên dùng cà phê thường xuyên. Với phụ nữ đang mang thai hoặc đang có kế hoạch sinh con, nên giới hạn lượng caffeine dưới 200mg mỗi ngày. Tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ để biết được mức tiêu thụ phù hợp với tình trạng cá nhân
Vậy, cà phê có tốt cho sức khỏe không? Câu trả lời phụ thuộc phần lớn vào liều lượng và đối tượng sử dụng. Với liều lượng vừa phải và cách dùng hợp lý, cà phê có thể mang lại một số lợi ích. Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc dùng không đúng thời điểm lại có thể phản tác dụng, đặc biệt là với những người nhạy cảm hoặc có tình trạng sức khỏe đặc biệt
